Rozważania o moralności /4

Działania moralne służą zatem do potwierdzenia i pobudzenia (czyli rozwoju) osobowych własności oraz osobowych zdolności u kontaktujących się realne dwojga ludzi. To od razu pokazuje nam, że takie działania mają wymiar wspólnotowy, to znaczy, że na co dzień tworzą i budują wspólnotę osobową. Dotyczy to przede wszystkim wspólnoty rodzinnej, bowiem to w rodzinie – pomiędzy bliskimi sobie osobami – rodzą się i przebiegają działania moralne. Rodzina stanowi najbliższe i wyjątkowe środowisko osobowe człowieka. Przecież w rodzinie każdy z nas się rodzi, wzrasta i dojrzewa, rozwija się osobowo i dorasta do stworzenia nowej wspólnoty – swojej nowej rodziny.

Moralność rodzi się i rozwija w rodzinie, ponieważ rodzina jest wspólnotą osobową. Podstawą tworzenia wspólnoty osobowej (przede wszystkim rodziny) są relacje osobowe. Według Gogacza te relacje przebiegają na poziomie naszej egzystencji. Jego zdaniem, są to powiązania pomiędzy własnościami osobowymi, o których mówiliśmy poprzednio.

Zapoczątkowanie rodziny wydaje się być decyzją dwojga osób. Jest to wspólna decyzja kobiety i mężczyzny. Ale musimy wiedzieć, że bycie mężczyzną lub kobietą zostaje określone i wyznaczone przez sam charakter podmiotowości osoby. W przypadku człowieka mamy zatem do czynienia z osobą mężczyzny albo z osobą kobiety, gdyż to zależy od przeznaczenia stwórczego aktu Boga. To Bóg stwarza nas mężczyzną lub kobietą, natomiast cała reszta duchowości (psychiki) oraz cielesności zależy już od realizacji bytowej Boskiego postanowienia.

Dlatego zapoczątkowanie rodziny jako wspólnoty osobowej jest sutkiem realnego spotkania się dwóch osób – mężczyzny i kobiety. Takie spotkanie wywołuje nawiązanie relacji osobowych pomiędzy osobowymi podmiotami istnienia. To właśnie na tym polega siła łączności pomiędzy kobietą i mężczyzną. Czasami o tej łączności jest przekonana jedna z osób – albo kobieta albo mężczyzna. Jednak ważne jest to, aby oboje doświadczyli takiej łączności osobowej, co dzieje się najczęściej już po ślubie, gdyż ta łączność staje się gwarantem trwałości związku małżeńskiego. Oczywiście dodatkowym umocnieniem związku dwóch osób jest sakrament małżeństwa, bo dzięki niemu związek zostaje zasilony łaską Boga. Łaska wzmacnia bezpośrednio łączność osobową małżonków.

Wskazanie na taką łączność osobową stojącą u początku związku małżeńskiego pokazuje nam, że już od początku rodzą się w rodzinie działania osobowe  i moralne. Samo zawarcie małżeństwa jest już pierwszym aktem moralnym. Małżonkowie podają sobie ręce na znak równości i wypowiadają przysięgę małżeńską obiecując sobie trwałość działań osobowych (że Cię nie opuszczę). Taki jest początek wspólnoty rodzinnej, ale dalsze działania osobowo-moralne zmierzają do najważniejszego aktu małżeńskiego, czyli zrodzenia dziecka. Ten akt świadczy o realnym spełnieniu życia osobowego i wypełnienia obietnic moralnych. Z kolei pojawienie się w rodzinie nowej osoby dziecka umacnia jak najbardziej łączność osobową i poszerza ją, co przekłada się na podjęcie działań moralnych wobec kolejnej osoby. To wyraża się najpierw w opiece i trosce o rozwój nowego życia dziecka, a zarazem powoduje odniesienie się z miłością (właśnie miłością osobową) do osoby dziecka. Poprzez zwielokrotnienie relacji osobowych wzmacniają się także nasze działania moralne. Wówczas rodzina zaczyna działać jako realna wspólnota osobowa.