Na Świętego Tomasza

 

Rozważania o tożsamości /1

 

Rozważania o tożsamości /2

Tożsamość człowieka jest dzisiaj najważniejszym tematem dnia. Musimy się z tym po prostu zderzyć. Proponujemy tutaj spojrzenie  ze strony antropologii personalistycznej.

Rozważania o tożsamości /3

Każdy z nas poszukuje własnej tożsamości. Ale zastanówmy się przez chwilę, czy naprawdę szukamy samych siebie, czy może kogoś innego? I gdzie możemy szukać swojej tożsamości? Zwykle biegamy po tym świecie w kółko albo próbujemy znaleźć coś w mediach. Na ogół szukamy ludzi podobnych do siebie. W końcu chcemy się z czymś lub z kimś utożsamić. Chętnie identyfikujemy się z jakąś grupą rówieśniczą lub subkulturową. Czasami chcemy osiągnąć coś więcej, zdobyć wielką erudycję, aby dowiedzieć się i ogarnąć wszystko, co się dzieje i co się wydarzyło. Możemy dużo czytać i dużo oglądać (filmy, wystawy, teatr).

Wydaje się nam, że w ten sposób odnajdziemy swoje miejsce. Musimy jednak wiedzieć, że zawsze będzie to miejsce w jakimś szeregu lub w jakimś układzie. Oczywiście będziemy się starali przebić na sam szczyt. Ale to długa droga i ciągle pod górkę. Tak wygląda rozwój współczesnego człowieka, czyli pęd do sukcesu. A na koniec znów rodzi się pytanie, czyj to jest sukces? Odpowiedź zawsze jest taka sama: - Oczywiście mój własny! Czy aby na pewno jest to Twój sukces, czy może sukces układu lub całej struktury społecznej? A zatem czy w tym sukcesie osiągasz własną tożsamość, czy już utożsamiłeś się z innymi ścigaczami?

Dlatego należy postawić sobie pytanie, czy własnej tożsamości powinniśmy szukać na zewnątrz, czy raczej w sobie samych? To jest najważniejsza sprawa! Co możemy zdobyć szukając siebie na zewnątrz? Co widzimy wokół siebie - czy siebie, czy coś zupełnie innego?

Otaczający nas świat niesie ze sobą najróżniejsze rzeczy. Możemy powiedzieć, że daje nam nieograniczone możliwości. To wszystko są jedynie różne sposoby działania i różne środki wyrazu, którymi możemy się posłużyć. Coś jakby na kształt narzędzi do wykorzystania. Ale narzędzia nie mogą decydować o działającym człowieku. To Ty masz nad wszystkim panować, a nie dawać się zawładnąć czemuś lub komuś innemu. Oczywiście musimy znaleźć sobie odpowiednie pole do popisu i odpowiednie narzędzia do działania. Jeśli lubisz różne gadżety, to dlatego, że są Tobie potrzebne. Niestety dzięki nim nie staniesz się ani odrobinę lepszy.

Dlatego swojej tożsamości nie odnajdziesz w komputerze ani w komórce, ani nawet w książce. Musisz poszukać zupełnie gdzie indziej. Musisz więc sięgnąć gdzieś głębiej. Do wnętrza. Poeta śpiewał - Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do wnętrza! (Sam nie wiem, skąd biorą się u mnie takie teksty, chyba ze szkoły, o Boże!) Jak mamy zstąpić do swojego wnętrza?

Jeśli zabiegasz tylko o to, co jest wokół Ciebie, jeśli gonisz za modą lub najważniejszymi wydarzeniami, to nigdy nie zdołasz odnaleźć i złapać siebie, a wprost przeciwnie, możesz tylko zgubić siebie. Po prostu zostawisz siebie gdzieś po drodze i nawet tego nie zauważysz. Dlatego trzeba stopniowo odrywać się od tego zewnętrznego zgiełku, od zgiełku ulicy lub zgiełku mediów. Na początek spróbuj zrobić coś od siebie dla siebie, ale tak całkiem po swojemu. Poszukaj w swoim życiu czegoś, co uznasz za naprawdę swoje własne, a nie zapożyczone od kogoś. Może odkryjesz swój zagubiony talent albo swoje zapomniane zdolności. (poszukaj w linkach tekstu o talencie) Od czegoś trzeba zacząć. Najlepiej od tego w czym czujesz się naprawdę mocny. Zawsze trzeba najpierw złapać jakiś punkt zaczepienia dla własnego rozwoju, dopiero dalej możesz wspinać się na szczyty własnej osobowości i osoby. Bo tak naprawdę jesteś osobą. Pamiętaj, że przede wszystkim jesteś osobą. A to znaczy, że przede wszystkim jesteś sobą. Dlatego powinieneś rozwijać w sobie to, co osobowe. Na koniec jeszcze jedno pytanie - jak odnaleźć swoją własną osobę? Ale to już jest temat dla dalszych rozważań.

Rozważanie o tożsamości /4

Wszyscy poszukujemy tożsamości. Chcielibyśmy odnaleźć siebie samego. Ale coś nam w tym przeszkadza. Tym czymś jest nasze myślenie. Ono podpowiada nam, że najlepiej jest utożsamić się z czymś znanym, co oferuje nam właśnie samo myślenie. Człowiek zawsze chciał chodzić na skróty. Dlatego zamiast męczyć się z poszukiwaniem realnej tożsamości ukrytej gdzieś głęboko w zakamarkach istnienia, lepiej jest sięgnąć po to, co przychodzi nam samo na myśl. Przecież myślenie jest w stanie utożsamić człowieka z czymkolwiek. To może być moda (modne stroje albo coś antymodnego) albo media i medialny wizerunek, popkultura lub subkultura, albo nawet przyjemność podróżowania lub tylko jedzenia, zdrowie lub zagrożenie zdrowia, albo sport lub hobby.

Powiecie, że nie można uciec od jakiegoś własnego wizerunku. Zawsze coś dla siebie tworzymy. To prawda, lecz ktoś, kto przybiera jakiś wizerunek, niech nie chrzani, że tworzy w ten sposób swoją osobowość. Wizerunek jest tylko czymś na pokaz (do oglądania w mediach), zaś osoba stanowi całą twoją realność i całe realne życie. Dlaczego więc dajesz się nabierać na bezmyślne propozycje myślenia (intencje twojej świadomości). Przecież twoje człowieczeństwo nie polega na przebieraniu się w różne wizerunki jak w modne ciuszki. Wybierając coś takiego dajemy się nabrać na złudną wolność (wolność wyboru). Jednak możliwość wyboru albo wybór możliwości nie stanowi jeszcze wolności, tylko jej pozory. Prawdziwa wolność jest mocą działania i kryje się w naszej ludzkiej osobie. Dlatego daje nam ona moc tworzenia realnego człowieczeństwa, które powinno być obrazem (image) osobowej realności, a nie wizerunkiem (visage) wymyślonym przez specjalistów od marketingu.

Rozważania o tożsamości /5

Nie można budować własnej tożsamości na zasadzie negacji. Jestem sobą, bo jestem wobec wszystkiego na nie. To nie jest tożsamość lecz negatywność. Tożsamość musi być czymś pozytywnym, co odnajdziemy i wydobędziemy z wnętrza. Jestem sobą, bo jestem dla siebie na tak. Dlatego tożsamości musimy poszukiwać w sobie a nie wokół siebie. Nie odnajdziemy jej w zdobywaniu wciąż nowych rzeczy, czy nawet przyjaciół.

Bycie w jakiejś grupie może poszerzyć nasze poczucie własnej wartości, ale tak naprawdę nie może nam dać ugruntowania tożsamości. Przynależność grupowa daje co najwyżej pewien status społeczny, czyli określa naszą pozycję lub rangę społeczną, i nic więcej. Status społeczny nie decyduje bowiem o tożsamości człowieka. Określa jedynie jego sytuację społeczną, czyli osiągnięcie jakiegoś szczebla w hierarchii społecznej. Niestety większość ludzi zadowala się osiągnięciem pewnej pozycji społecznej. Traktują to nawet jako własną tożsamość.

Tożsamość oznacza nasze wnętrze. To, kim jestem, a nie czym mogę być. Tożsamość określa moją własną realność, a nie negatywne możliwości. To nie są nasze poglądy lub wyobrażenia. To musi być faktyczna realność. Dlatego nie da się zbudować własnej tożsamości na negacji tego, co realne. W ten sposób powstają tylko nasze poglądy, które nie tworzą niczego realnego. Jeżeli komuś wydaje się, że określi siebie poprzez negację realności, to jest w grubym błędzie. Przedstawia jedynie swoje zdanie o rzeczywistości, które nic nie znaczy, gdyż stanowi kompletną pustkę. Gdy ateiści odrzucają realność Boga i w konsekwencji realność stworzenia, to sami tworzą jakąś banalną pustkę. Kto chciałby żyć w zupełnej pustce, w jakiejś sferze możliwości – np. w przestrzeni kosmicznej. Niestety okazuje się, że ludzie pragną się wybierać nawet w taką podróż.

Nie można budować własnej tożsamości na negacji realności człowieka. Nie można też budować jej na negacji realności Boga. Bo to są karygodne błędy. Trzeba sięgnąć do źródeł. Do źródeł realności. Trzeba je poznać i zbadać, aby móc wyciągnąć stąd właściwe wnioski dla swojego życia. Bo życie należy przeżyć na swój własny rachunek. Nie można się dać zwieść różnym szarlatanom, którzy podpowiadają nam, jak żyć.

Pamiętajmy, że jesteśmy sobą, gdyż jesteśmy naprawdę realni. To znaczy, że każdy z nas jest niepowtarzalną osobą i musi tę osobę odkryć w sobie. Nikt tego za niego nie zrobi. Ale dzięki temu odzyskasz utraconą tożsamość.

Rozważania o tożsamości /6

Jeszcze o tożsamości

Trzeba pamiętać, że Bóg stworzył osobę człowieka. Stworzył go mężczyzną i kobietą. A zatem człowiek został powołany do życia osobowego. Osobowe życie człowieka wymaga łączności z Bogiem poprzez relacje osobowe. Wiemy jednak, że pierwsi ludzie (Adam i Ewa) zerwali ten kontakt z Bogiem. Tym samym ludzie utracili moc osobowej aktywności i musieli działać na własną rękę. Inaczej mówiąc natura zaczęła działać samodzielnie w oderwaniu od osoby. Zamiast aktywności osobowego podmiotu istnienia (ludzkiej egzystencji) pojawiła się zastępcza podmiotowość intencjonalna, czyli świadomość (nasze możliwościowe Ja). To jest taka pozorna podmiotowość, którą trzeba dopiero wymyślić.

Pytamy często dziecko, kim chcesz być? Natomiast nie pytamy go, kim jesteś? Również my dorośli nie zastanawiamy się, kim jesteśmy, lecz wolimy się przechwalać, kim chcemy być. Trzeba wiedzieć, że świadomość nie stanowi naszej realności. Ona jest podporządkowana myśleniu i musi być ciągle na nowo przemyślana. Husserl nazwał to strumieniem świadomości, czyli mamy do czynienia z czymś na kształt Heraklitejskiej rzeki, która ciągle płynie (panta rei). Dlatego świadomości nie da się ukształtować ani utrwalić. Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki. Nie można zatrzymać ani uchwycić świadomości (czyli myślenia). A to znaczy, że nie sposób uchwycić własnego Ja.

Jeżeli więc uwierzymy w realność myślenia, to jesteśmy zgubieni, gdyż nie znajdziemy w nim swojej tożsamości. Naszą tożsamością jest właśnie osoba jako realna podmiotowość istnienia (osobowa egzystencja). Osoba stanowi fundament naszej realności i dlatego jest ostoją naszej tożsamości. Tylko jeśli człowiek jest osobą, to jest realny. Jeśli staje się świadomością, to traci swoją realność na rzecz myślenia. Skoro zamierzasz odnaleźć swoją tożsamość, to powinieneś odkryć swoja osobę (osobową egzystencję). Inaczej będziesz zdany wyłącznie na myślenie o sobie, ale myśląc o sobie nie zdołasz odnaleźć ani siebie, ani swojej tożsamości. Będziesz takim cieniem z Platońskiej Jaskini, który miga gdzieś na ścianie przed tobą, lecz nie można go złapać. Gdy więc wybierasz myślenie, a nie istnienie, wtedy nie oburzaj się, że zostaniesz potraktowany jako zjawa lub cień. Może czasami przyjemnie jest skryć się w cieniu własnej świadomości przed samym sobą. Ale nie dziw się, gdy twój cień okaże się zwykłym demonem.

Rozważania o tożsamości /7

Świadomość chce ukraść człowiekowi tożsamość

Świadomość chce ukraść człowiekowi osobową tożsamość. Świadomość chce zawładnąć naszą osobą. Dlatego robi wszystko, żeby pozbawić człowieka realnej tożsamości. Tożsamością osoby jest bycie mężczyzną lub kobietą. Dzisiaj okazuje się, że człowiek ma sobie wybierać własną tożsamość, co doprowadziło do absurdalnych pomysłów zmiany płci. Lecz nie jesteśmy w stanie wybrać sobie osoby, ponieważ nasza osoba jest tym, co stwarza sam Bóg. Zaparcie się osobowej tożsamości jest więc próbą zniszczenia swojej godności. Nie ma dla człowieka nic bardziej niegodnego niż pohańbienie własnej godności albo godności drugiego człowieka. Godność jest tym, co otrzymujemy bezpośrednio od Boga. Osobowa godność jest darem aktu stworzenia. Negowanie godności jest więc odrzuceniem aktu stworzenia, a tym samym zanegowaniem samego Boga.

Człowiek nie miał nigdy większych problemów ze swoją tożsamością. Gdy jednak do głosu doszła świadomość wyeksponowana przez myślicieli takich jak Marks, Freud i Nietzsche, wtedy zaczęła podważać tożsamość człowieka. Ci podejrzani Mistrzowie wyczuli, że świadomość sama w sobie nie zdoła zarządzać człowiekiem, a zatem potrzebuje ona zawładnąć jakimiś zasobami ludzkiej realności. Dlatego żeby świadomość mogła się wybić na niezależność i niepodległość, trzeba doprowadzić do całkowitej destrukcji realności.

Freud dokonał demontażu erotyki jako upodobaniu życia popychając człowieka w stronę seksu, który w pragnieniu przyjemności zabił zupełnie nadzieję na nowe życie. Marks z kolei dokonał destrukcji wspólnoty osobowej poddając ją uzależnieniu od warunków ekonomicznych, a dokładnie od warunków pracy, czyli własności środków produkcji. Odtąd ekonomia zaczęła kształtować ludzką świadomość, a świadomość w zamian postanowiła przejąć kontrolę nad ekonomią i ludzką pracą, co popchnęło człowieka do budowania świata możliwości odbierając mu zdolność rozwoju własnej osoby. Wreszcie Nietzsche (ten szalony niszczyciel) pozbawił świadomość moralności, co skazało ją na podążanie za fikcyjną wolą mocy i pragnieniem panowania. To oczywiście doprowadziło do wykorzystania brutalnej przemocy wobec całych pokoleń ludzkich. Śmierć moralności, jakiej dokonał Nietzsche, spowodowała szaleństwo świadomości, która zaczęła wyżywać się na bezbronnych ludziach doprowadzając do śmierci milionów z nich.

Wszystkie te pomysły prowadziły do zagłady ludzkiej tożsamości. Człowiek przestał rozpoznawać siebie jako osobę. Przestał doświadczać i czuć się osobą. Zmienił się w intencjonalny wizerunek tworzony przez własną świadomość. W ten sposób człowiek zatracił zupełnie poczucie własnej godności, gdyż świadomość nie dba o godność, lecz stara się ją odebrać i poniżyć, żeby móc spokojnie zawładnąć człowiekiem i przejąć kontrolę nad jego działaniami.

Jako osoba człowiek pragnie przeżyć swoje życie godnie. Chce żyć zgodnie z potrzebami osoby i jej godności. Osoba żyje bowiem i rozwija się zgodnie z prawdą, dobrem i pięknem, co powoduje, że człowiek realizuje w swoim życiu moralność (działania moralne). Natomiast świadomość broni się przed moralnością jak może. Świadomość nie chce i nie potrzebuje moralności, gdyż jej celem nie jest doskonałość człowieka lecz jego upadek.

Dlatego ustami Freuda świadomość głosiła, że moralność zabija życie erotyczne człowieka, gdyż ogranicza go w tym, co można zrobić ze swoją płciowością. Stąd mamy dzisiaj dążenie do zmiany płci, gdyż staje się to dla świadomości najbardziej wolnym, choć absurdalnym, działaniem człowieka. Z kolei ustami Marksa świadomość głosiła, że moralność przeszkadza w rozwoju ekonomicznym i uspołecznieniu człowieka jako poddanego władzy politycznej. Tylko człowiek bezkompromisowo walczący na budowie nowego ustroju politycznego osiąga wolność działania, oczywiście mając świadomość konieczności historii, co też jest zwykłym absurdem. Wreszcie Nietzsche w imieniu świadomości ogłosił całkowitą śmierć moralności, gdyż przeszkadzała ona w stworzeniu nowego Nadczłowieka (Supermana), który siłą woli zdoła się wznieść ponad zwykłą ludzkość i dzięki temu osiągnie zupełne panowanie nad wszystkimi ludźmi. Tym samym świadomość zamierzała osiągnąć totalną nicość, ale w przypadku Mistrza popadła jedynie w szaleństwo, które kosztowało ludzkość wiele ofiar.

Widzimy więc, że trzeba wystrzegać się świadomości, kiedy zamierza ona przejąć władzę i panowanie nad człowiekiem. Świadomość może bowiem zbudować swoją wymyśloną tożsamość jedynie na zgubie i śmierci realnego człowieka. Musimy sobie zdać wreszcie sprawę, że to nasze myślenia, a nie realność, popycha nas do zguby. Tylko osobowa realność może nas obronić przed całkowitym wyniszczeniem. Musimy uznać, że to osoba stanowi źródło realności człowieka i realną podmiotowość działania moralnego.