Odrealnianie człowieka /1

Stopniowe odrealnianie człowieka

Należy zaznaczyć, że wyróżnione etapy mają raczej charakter problemowy niż chronologiczny.

1)   Etap pierwszy jest związany z odrzuceniem cielesności człowieka. Chodzi tutaj oczywiście o odrzucenie realności ciała. Mamy już z tym do czynienia w tekstach Platona, który wprowadzając opis człowieka w kategoriach duszy i ciała, stawia od razu na realność duszy. Ciało staje się natomiast jakimś ograniczeniem albo wprost więzieniem dla duszy. To dusza jest u Platona prawdziwą realnością w człowieku.

Podobnie wypowiada się już później Augustyn, który traktuje człowieka jako substancję duchową. Z pewnością jest to wpływ myśli platońskiej (neoplatońskiej), ale z drugiej strony takie stanowisko miało uzasadniać tezę, że Bóg stwarza bezpośrednio samą duszę. Człowiek stwarzany przez Boga jest więc duchowy. Cielesność staje się tylko jakimś ograniczającym i przeszkadzającym dodatkiem. Dusza ożywiając materię tworzy sobie odpowiednią cielesność.

Okazuje się, że bardzo łatwo było odrzucić cielesność człowieka w imię jego duchowej doskonałości. Ale to zawsze będzie przeszkadzało w poszukiwaniu prawdziwej realności, ponieważ sama dusza albo substancja duchowa zabiera i przywłaszcza całą realność, co rozwiązuje problem lecz tylko pozornie. Trudno jest zrozumieć człowieka bez jego cielesności. Robi się wtedy albo chce się przerobić ludzi w aniołów, co jest nieporozumieniem.