Fizyk o świadomości człowieka

Według prof. B. Greene'a światem rządzi ewolucja i entropia. Ewolucja zdaniem fizyka zaczyna się już na poziomie cząsteczek i molekuł. Mówi on o możliwości rodzenia nowych elementów na tym pierwotnym poziomie. Ta ewolucja prowadzi do powstawania uporządkowanych systemów, zdolnych do przetrwania. Przeciwstawia się temu entropia, czyli ucieczka energii w trakcie działania tych systemów. Taka entropia zaprowadza chaos, czyli brak porządku, i ostatecznie powoduje rozpad tych systemów. 

Ludzki umysł stanowi we wszechświecie poważne ograniczenie. Myśl jest pojmowana jako proces fizyczny, który skutkuje entropią. Nasze myślenie ma postać energii, ale produkcja energii doprowadza do entropii. Zdaniem fizyka, wszechświat jest zależny od ludzkiego myślenia i wytwarzanej przez to entropii. Ludzkie istoty tworzą entropię, jak każdy system fizykalny. Mówi on o takim momencie, w którym powstająca nowa myśl człowieka może spowodować rozpad wszechświata.

Potocznie uważa się, że świadomość jest pracą mózgu. Dla fizyka mózg składa się z cząstek i molekuł. Jak to się dzieje, że zbiór bezmyślnych cząstek nabiera świadomości? Może trzeba założyć, że cząstki (jako elementy fizyczne) posiadają jakąś odrobinę świadomości. (sic!) Świadomość wyłania się jako zjawisko energetyczne, ale ostatecznie pada stwierdzenie, że nie wiadomo, jak świadomość wyłania się ze zbioru cząstek stanowiących nasz mózg. 

Rozmówca odwołał się do tezy prof. Penrose'a, że świadomość powstaje na poziomie kwantowym. Ale prof. Greene powiedział, że sama mechanika kwantowa nie prowadzi do powstania świadomości. W fizyce kwantowej, jeśli świadomość wyłania się z działania cząstek i molekuł, to nie da się tego kontrolować. W fizyce kwantowej przewiduje się jedynie prawdopodobieństwo zdarzeń. Oczywiście takie prawdopodobieństwo jest pojmowane deterministycznie.

W tej rozmowie pada również ciekawe stwierdzenie na temat matematyki. Otóż prof. Greene uważa, że matematyka nie istnieje realnie. Można to ująć w ten sposób, że matematyka jest pomysłem człowieka, bo jak sądzi fizyk istnieje ona tylko w umyśle człowieka. Matematyka jest wynalazkiem człowieka. To nasze myślenie formułuje twierdzenia i dowody matematyczne. Matematyka jest więc naszym narzędziem do opisy procesów fizycznych. W realnym świecie nie ma matematyki, bo pojęcia trójkąta czy kąta prostego zostało wynalezione przez człowieka (tego nie ma w realu).