24.08.2022

Jak filozofować? /2

Zastanawiając się, co określa i wyznacza realny charakter bytu, Arystoteles wskazuje na działanie (ergon). Jeśli coś działa, to musi posiadać zasadę lub przyczynę działania. To od razu pokazuje, że rozważania i wyjaśnienia filozoficzne powinny iść tropem przyczynowym. Nic nie dzieje się bez odpowiedniej przyczyny. Jeśli mamy do czynienia z działaniem bytu, to musi być przyczyna - ergeia. Ale widzimy, że każdy byt działa samodzielnie. To oznacza, że posiada wewnętrzną zasadę działania - energeia. W ten sposób Filozof ustala zasadniczy stopień albo poziom realności bytowej. Byt działa pod wpływem wewnętrznej zasady działania, która jest zarazem zasadą realności. Ta energeia stanowi więc jakąś siłę sprawczą - wewnętrzną energię - bytu. W języku polskim to określenie zachowało swój pierwotny sens i status ontyczny. Jeszcze dzisiaj surowce energetyczne oznaczają materiały, które zawierają w sobie moc i siłę grzewczą.

Natomiast do opisu zmienności bytu Arystoteles posłużył się nazwą dynamis. To okreslenie oznacza pewną sferę stawania się i zmienności. Mamy więc przyjęcie w bycie sfery dynamicznej, czyli tego miejsca, gdzie dokonuje się stawanie. Ale ta sfera obejmuje dużo więcej niż same przypadłości. Widzimy więc, że ten poprzedni podział na substancję i przypadłości został znacznie poszerzony. Filozof przyjmuje, że przypadłości są zapodmiotowane, jakby zaczepione w podłożu materialnym (hyle). A więc cała sfera materialna (materialnej cielesności) wraz ze swoimi właściwościami jest określona jako dynamis.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz