8.12.2019

FILOZOFIA MOŻLIWOŚCI CZY FILOZOFIA REALNOŚCI OTO JEST PYTANIE


1.Mamy dzisiaj do czynienia z dwoma nurtami filozoficznymi. Jednym jest filozofia realistyczna nawiązująca do dawnej tradycji. Drugim jest filozofia możliwości zrodzona w czasach nowożytnych.

2.Wydaje się, że między tymi propozycjami rozstrzygnie się nasza współczesność. Wszystko jedno, czy zdajemy sobie z tego sprawę, czy nie.

3. Okazuje się bowiem, że decyzje ludzkie mogą mieć podwójne źródło. Takim źródłem może być albo realność nas samych i otaczającego nas świat, albo możliwość tworzenia czegoś zupełnie nowego. Jednak ta możliwość tworzenia nie dotyczy realności. To znaczy, że człowiek będzie tworzył (w dużej mierze już tworzy) jedynie nowe możliwości. Mało kto zdaje sobie sprawę, że tworzenie tych możliwości nie stanowi żadnej realności. Możliwość jest czymś intencjonalnym, czyli po prostu czymś pomyślanym. Ani myślenie, ani możliwość nie stanowią czegoś realnego.

4. Człowiek powinien się zastanowić, czy chce żyć realnie, czy tylko intencjonalnie (albo wirtualnie, jak się potocznie mówi). Musimy mieć świadomość, że dzisiaj świat rozwija się jedynie w kierunku możliwości technologicznych, czyli tak naprawdę zmierza w stronę wirtualnego myślenia. Wszystko to obejmuje jedno hasło „innowacyjności”. Cała ta innowacyjność nie tworzy niczego realnego.

5. Człowiek zafascynowany tym innowacyjnym rozwojem zapomina o swojej własnej realności. Przecież człowiek nie jest myśleniem albo substancją myślącą (res cogitans). Człowiek jest przede wszystkim realną osobą. Otóż osobę stanowi podmiotowość istnienia, które jest głównym źródłem realności i aktywności człowieka.

6. Jeżeli pozbędziemy się podmiotu osobowego albo raczej oderwiemy się od jego aktywności, to wtedy nasza duchowość zaczyna działać po omacku. Dusza ludzka zapada się w sferę intencjonalną, czyli mówiąc inaczej powstaje intencjonalna świadomość jako świat możliwości.

7. Świadomość ze swoim myśleniem oraz wolnym wyborem tworzy negację realności. Myślenie jest zanegowaniem poznawczego kontaktu z rzeczywistością, natomiast wolność wyboru tworzy zupełnie nowe możliwości działania, niezwiązane już z potwierdzeniem odniesienia do tego, co realne. Świadomość odrywa nas całkiem od realnego świata.

8. Dlatego w filozofii świadomości nie już mowy o tym, co realne. Realność została zanegowana, czyli jak to stwierdzono, została wzięta w nawias, została pominięta. Tym samym człowiek przestaje być realny. Twierdzi się natomiast, że można z nim zrobić, co się chce. Można „stworzyć” albo wykreować człowieka na nowo. Ale będzie to tworzenie wizerunku lub obrazu wirtualnego. Coraz więcej młodych ludzi pragnie żyć w takiej wirtualnej postaci.

9. W filozofii możliwości najważniejszym hasłem jest wolność. Uważa się, że wolność jest nieodłączną cechą człowieka. Wolność decyduje więc o człowieczeństwie i jest wyznacznikiem człowieczeństwa. Co więcej, nawet godność człowieka wiąże się bezpośrednio z wolnością. Można nawet powiedzieć, że wolność została utożsamiona z godnością.

10.Dlaczego tak się dzieje? Otóż trzeba wiedzieć, że wolność jest tylko możliwością, jak stwierdził to już św. Anzelm. Wolność jest tylko możliwością, gdyż sama nie posiada żadnej mocy sprawczej. Oferuje człowiekowi tylko możliwości działania i nic więcej. Wolność nie napędza wiec naszej aktywności. A przecież człowiek jest bytem aktywnym, jest działającym podmiotem. Co w człowieku jest mocą sprawczą albo co posiada taką moc?

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz