SŁOWNIK ANTROPOLOGICZNY 13

45.Własną osobę możemy ujawnić poprzez budowanie własnej osobowości na poziomie duchowym i cielesnym. Osobowość powstaje dzięki oddziaływaniu aktów osobowych na nasze władze duchowe i tworzeniu w nich odpowiednich działań i sprawności (czyli cnót osobowych). Tak powstaje cnotliwe życie, czyli życie moralne. Osobowość stanowi duchową podmiotowość dla moralnego życia. Życie moralne polega na podejmowaniu zewnętrznych działań moralnych, czyli na działaniach osobowych. Działania moralne biorą swój początek z podmiotu osobowego. Tego nie można wyćwiczyć, jak chciał Arystoteles.

46.Rozwinięciem osobowej aktywności jest nasze życie moralne. Moralność człowieka przejawia się w działaniach natury duchowo-cielesnej. Jednak działania naturalne nie są efektem samodzielności ludzkiej natury. One są skutkiem aktywności ludzkiej osoby. Podmiotowość osoby podejmuje i realizuje akty osobowe, które przechodzą do władz duchowych i sprawiają w nich wyjątkowe zasady działania. Akty kontemplacji sprawiają w umyśle słowo prawdy (wiele słów) jako szczególną zasadę poznawczą i komunikacyjną. Z kolei akt sumienia pobudzają w woli czyny dobra, które wywołują działania osobowe skierowane do innych osób, a polegające na pełnej afirmacji osobowego dobra. I wreszcie akty upodobania uruchomiają w naszej uczuciowości przeżycia piękna odnoszące się do naszego ludzkiego życia. Mamy wtedy do czynienia z fascynacją życiem, czyli szczególną wrażliwość na ludzkie życie od momentu poczęcia aż do śmierci.

47.Podejmowanie przez władze duchowe tych osobowych działań prowadzi do powstania w nich odpowiednich cnót moralnych. Będą to cnoty osobowe – wiara, nadzieja i miłość. Teologia nazywa je cnotami teologicznymi, ponieważ dowiedziała się o nich z objawienia Bożego (Ewangelie oraz listy Pawłowe). Te cnoty są związane z aktywnością naszej osoby, która z kolei jest skutkiem nawiązania przez Boga relacji osobowych z człowiekiem. Jest to więc wyraz łaski Bożej przekazywanej w sakramentach Kościoła Katolickiego.