Jan Paweł II o miłości osobowej

Gdy przeczytałem Adhortację Amoris laetitia, od razu narzuciło mi się porównanie jej z Adhortacją Familiaris consortio. Przeglądając dawne podkreślenia i notatki uderzyła mnie filozoficzna architektonika adhortacji JP II. To Papieskie dzieło przedstawia nam głębię wspólnoty osobowej rodziny wyznaczoną przez miłość osobową.

Papież JP II rozpoczyna swoją budowlę od najważniejszego momentu: Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo (n.11), co oznacza stworzenie osoby człowieka – osoby mężczyzny i kobiety. Stwarzając człowieka „mężczyzną i niewiastą”, Bóg obdarza godnością osobową w równej mierze mężczyznę i kobietę (n.22). Dalej pada jakże ważne stwierdzenie: Bóg stworzył człowieka z miłości. Jednocześnie powołał go do miłości (n.11). Miłość jest podstawowym i wrodzonym powołaniem każdej istoty ludzkiej (n.11). Należy to rozumieć w tym sensie, że miłość jest powołaniem każdej osoby. Papież podkreśla, że człowiek jest powołany do miłości. To określa cel ludzkiego życia. Człowiek nie może żyć bez miłości (RH 10, zob. n.18).

Papież przedstawia wypracowane nauczanie: Miłość jest istotowo darem (n.11). Miłość jako dar prowadzi do komunii miłości – do osobowej wspólnoty. Miłość zmierza do jedności głęboko osobowej (n.13). Tę głęboką jedność Papież nazywa komunią miłości. Duch Święty użycza małżonkom chrześcijańskim daru komunii miłości (n.19). Komunia miłości pomiędzy Bogiem i ludźmi /…/ znajduje swój wyraz w przymierzu oblubieńczym zawartym pomiędzy mężczyzną i kobietą (n.12). Komunia miłości jest fundamentem i zasadą wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej (n.18). Jako pierwsza powstaje i rozwija się komunia pomiędzy małżonkami (n.19). Komunia małżeńska ma swoje korzenie w naturalnym uzupełnianiu się mężczyzny i kobiety (n.19). Papież ukazuje w ten sposób, że równorzędne osoby mężczyzny i kobiety dopełniają się na poziomie ludzkiej natury, zarówno duchowej jak i cielesnej. A skoro miłość zmierza do jedności głęboko osobowej, to komunia małżeńska charakteryzuje się nie tylko jednością, ale również nierozerwalnością (n.20). A ponieważ miłość jest darem, stąd komunia małżeńska jest to głębokie zjednoczenie będące wzajemnym oddaniem się sobie dwóch osób (n.20).

Znamy określenie rodziny zawarte w Gaudium et spes, 48: rodzina jest „głęboką wspólnotą życia i miłości” (zob. n.17). Papież stwierdza: Rodzina, która jest i powinna się stawać komunią i wspólnotą osób, znajduje w miłości żywe źródło (n.22). Istota i zadania rodziny są ostatecznie określane przez miłość (n.17). Miłość jest wewnętrzną zasadą rodziny. Bez miłości rodzina nie jest wspólnotą osób (n.18).

Papież Jan Paweł II doskonale rozumiał osobową realność człowieka. Postrzegając człowieka jako osobę ukazywał łączność człowieka z Bogiem. Natomiast traktując człowieka jako osobę mężczyzny i osobę kobiety uzasadniał powstanie głębokiej wspólnoty, jaką jest małżeństwo i rodzina. Taką wspólnotę tworzoną pod auspicjami samego Boga nazywał komunią miłości (już wcześniej Wojtyła mówił o communio personarum). W ten sposób Papież ukazuje, że właśnie na zasadzie miłości łączącej dwie osoby (komplementarne w swej naturze) może powstawać prawdziwa wspólnota osobowa. Miłość zdefiniował on jako dar, dlatego stwierdza, że miłujące się osoby mogą wypełniać powołanie wzajemnego oddania się sobie. Powstaje wówczas głębokie zjednoczenie, dzięki któremu objawia się dar płodnego życia i przyjęcie w krąg rodzinny nowych osób. W swojej adhortacji Papież ukazał realność osobowej miłości.