Obalanie filozoficznych mitów

Obalanie filozoficznych mitów 

1) De cogitationibus non est disputandum. Disputandum est de rebus.

2) Bóg nie tworzy ludzkiej natury. Bóg stwarza osobę człowieka, która dzięki temu posiada realną moc sprawczą i dlatego może przyczynować wyposażenie ludzkiej natury do spółki z przyczynami drugorzędnymi. Bóg nie stwarza więc ludzkiej duszy ani ludzkiego ciała, lecz stworzona osoba sama organizuje sobie własną duszę i ciało.

3) Bóg nie jest umysłem (w żadnym znaczeniu tego pojęcia), gdyż umysłowość należy już do możnościowej sfery istoty bytu stworzonego przez Boga. Bóg jest Osobą (teologia podpowiada nam, że Bóg jest Trójcą Osób). A to znaczy tyle, że posiada wszystkie atrybuty osobowe. Bóg jest Prawdą, Dobrem i Pięknem, czyli Życiem. Bóg nie musi być umysłem, ponieważ jest Prawdą, która przyczynuje wszelką poznawalność i umysłowość. Tak samo Bóg nie musi być chceniem i wolą, gdyż jest samym Dobrem, które powołuje do istnienia i działania wszelkie chcenie, czyli wolę. W Bogu Piękno jest Życiem, dlatego Bóg ma moc ożywiania każdego bytu i całej przyrody ożywionej.

4) Dlatego w Bogu nie ma myślenia. Przypisywanie Bogu myślenia staje się mitologizacją, którą uprawiali Grecy.

5) Myślenie nie jest poznaniem. Ono jedynie bazuje na poznaniu zmysłowym lub umysłowym. Nasze poznanie dotyczy zawsze konkretnych i jednostkowych rzeczy. Myślenie tworzy jednak własne treści intencjonalne. Najprościej możemy powiedzieć, że myślenie tworzy pojęcia, czyli wyabstrahowane i ogólne treści. Te ogólne treści pojęciowe stanowią podstawę do powstania języka. Język jest wyrazem naszego myślenia o rzeczywistości, w tym również o człowieku. Ale język nie opisuje samej rzeczywistości. On przedstawia jedynie nasze myślenie o świecie i o człowieku.

6) Myślenie nie tworzy realności. Ono tworzy jedynie możliwości. Człowiek nie może żyć w świecie możliwości, gdyż do życia potrzebuje prawdziwej realności.

7) Skoro myśleniu przypiszemy realność, to wówczas rzeczywistość przestaje być dla nas ważna, gdyż pierwsze i najważniejsze jest myślenie. Rzeczywistość staje się niepoznawalna (zob. Kantowska Ding an sich), aby w końcu (u Sartre’a) stać się czymś absurdalnym. Przecież to tylko myślenie jest w stanie powiedzieć (albo pomyśleć) o rzeczywistości, że jest absurdalna i bezsensowna. W ten sposób myślenie każe człowiekowi oderwać się od rzeczywistości i zagłębić się w świat możliwości. Myślenie tworzy bowiem jedynie możliwości. Ono nie potrafi stworzyć niczego realnego. Lecz człowiekowi, który zagłębia się w świat możliwości i marzeń, wydaje się, że realizując marzenia osiąga jakąś nową rzeczywistość. To jest tylko złudzenie, gdyż spełniając swoje marzenia poszerzamy jedynie własne myślenie i nic więcej.

8) Nic tak nie ogłupia człowieka jak myślenie. Dlatego musimy się ratować przed myśleniem. Do tego konieczne jest rozumienie rzeczywistości (czyli zrozumienie, czym jest realność). Rozumienie dotyczy na ogół rzeczywistości zewnętrznej, ale tak naprawdę powinno dotyczyć realności samego człowieka. Tylko poznawszy swoją realność człowiek zdoła spełnić swoje powołanie. Natomiast poprzez myślenie nigdy nie dotrzemy do tego, co realne. Myślenie trzyma nas bowiem na dystans względem realności. Jak pokazał Kant, myślenie wytwarza własne przedmioty poznania w postaci fenomenów (zjawisk), dlatego jego następcy podążali w stronę fenomenologii, która stała się wyłącznie teorią myślenia (zob. Hegel i Husserl). Otworzyć nam oczy (duszy) na rzeczywistość może rozumienie (intelligo), które przenika bezpośrednio do tego, co realne. Takie rozumienie jest napędzane słowem prawdy, które powstaje w umyśle pod wpływem aktywności osoby ludzkiej.

9) Dla rozumienia realności najważniejsze jest słowo prawdy. Prawda stanowi własność transcendentalną istnienia. A to oznacza, że prawda jest również atrybutem osoby będącej podmiotowością istnienia. Tak więc ontologicznie prawda występuje w istnieniu i jako taka nie może występować w umyśle człowieka. Lecz oddziałując na nasz umysł w akcie kontemplacji ta osobowa i ontyczna prawda sprawia zrodzenie w umyśle słowa (zwanego słowem prawdy, gdyż pochodzi ono od prawdy). Dzięki temu słowu prawdy zawartemu w umyśle i stanowiącemu moc poznawczą człowiek jest zdolny do poznawania otaczającej go rzeczywistości. Może więc poznawać realność różnych bytów (czyli w zasadzie ich istnienie). Starożytni tę moc poznawczą nazywali intelligentia. Ten umysłowy kontakt poznawczy z rzeczywistością pozwala nam rozumieć otaczający nas świat, a także pozwala zrozumieć człowieka, czyli samych siebie i innych ludzi.

Bez słowa prawdy nasz umysł staje się poznawczo bezsilny i zaczyna wyłącznie myśleć, czyli tworzyć treści pojęciowe na podstawie doświadczenia zmysłowego. Umysł traci moc poznawczą (inteligencję) i przechodzi na pozycje możliwości myślenia. Filozofia nowożytna nazwała tę sferę umysłowej możliwości – świadomością. Mianem świadomości określa się to wszystko, co jesteśmy w stanie pomyśleć. Zapomniano, że gdy o czymś myślimy, nie oznacza to wcale, iż docieramy do jakiejś realności. Myślenie nie wybiega poza świadomość. Myślenie tworzy samą możliwość, czyli właśnie to, co Husserl nazwał intencjonalnością. Ta sfera możliwości myślenia jest czymś nieokreślonym i nieskończonym. Dlatego nasze myślenie bardzo chętnie posługuje się pojęciem lub ideą nieskończoności.

10) Otóż tę swoją nieskończoność możliwości myślenie najchętniej przypisuje Bogu. Ale realność Boga nie polega na nieskończoności. Bóg nie posiada nieskończoności, bo to jest cecha sfery możliwości. Bóg posiada atrybuty realnej osoby, czyli jest Prawdą, Dobrem i Życiem (czyli Pięknem). Zresztą te osobowe atrybuty określają kolejne Osoby Boskie. Dobro jest przypisywane Osobie Ojca, Prawda należy do Osoby Syna, zaś Życie dotyczy Osoby Ducha Ożywiciela. Ta Boska Trójca Osób ma moc stwarzania innych osób duchowych lub wcielonych. Człowiek jest osobą stworzoną przez Boga. Jest on osobą uduchowioną i zarazem wcieloną. Człowiek jest osobą, która posiada ludzką naturę.

11) Człowiek nie jest samą naturą. Człowiek jest przede wszystkim osobą. To właśnie osoba kształtuje naszą ludzką naturę, a nie odwrotnie. Osoba jest czymś pierwszym i najważniejszym w człowieku. Ona stanowi osobową podmiotowość istnienia wyposażoną we własności prawdy, dobra i piękna. Te własności przyczynują i wyznaczają wyposażenie duchowe naszej natury (czyli to, co nazywamy władzami duchowymi), natomiast moc ożywcza pozwala na ukształtowanie się organizmu ludzkiego, który powstaje przy udziale rodziców. Dlatego człowiek rodzi się nie tylko jako byt naturalny stanowiący cząstkę przyrody, lecz zostaje stworzony przez Boga jako byt osobowy, który jedynie przychodzi na świat z całym swoim naturalnym wyposażeniem.

12) Jeżeli dzisiaj uważa się, że można jakby odwrócić proces pochodzenia człowieka, to jest to poważny błąd. Nie da się stworzyć ludzkiej osoby dzięki manipulacji w zakresie ludzkiej natury. Ani próby tworzenia sztucznego organizmu, ani próby manipulacji świadomością, aż po tworzenie sztucznej inteligencji (na przykład jako komputera podłączonego do ludzkiego mózgu), nie są w stanie ożywić osoby człowieka. Żywy organizm sterowany sztuczną świadomością staje się jedynie czymś demonicznym, gdyż nie może posiadać osobowej aktywności człowieka. Taki twór musi się zwrócić przeciwko osobie człowieka, a tym samym przeciwko realnemu człowiekowi.